Meten is weten, is het bekende gezegde. In het Engels hebben ze daar nog een uitbreiding op: “Measure twice, cut once”, omdat je moeilijk een stuk hout áán je afgezaagde plank kan zagen is het beter twee keer te meten voor je aan de slag gaat. Ook in de wetenschap geldt dat één meting géén meting is.

De toekomst van de Nederlandse bodem is niet rooskleurig. Verzuring. Verdroging. Verdichting. De bodem laat het allemaal over zich heen komen. Er is niets dat de bodem er zelf aan kan doen. De bodem kan immers niet tegensputteren; jongeren kunnen dat wél. Kijk maar naar de klimaatprotesten. Word het tijd de jongere een stem te geven in de bestuurlijke bodem afspraken?

Je komt het in de landbouwvakbladen steeds vaker tegen: ‘Vergeet de micronutrienten niet!’. Het aanbod van met micronutriënten verrijkte kunstmest groeit gestaag. Micronutriënten, zoals de naam al doet vermoeden, zijn essentiële nutriënten waarvan planten maar een microdosis nodig hebben. Het gaat dan om de nutriënten zink, koper, borium, mangaan, ijzer, nikkel, molybdeen en chloride. In het kader van BodemUP, een programma van ZLTO gericht op het verbeteren van de bodemkwaliteit, merk ik dat ondernemers steeds vaker vragen over micronutriënten. Deze vragen komen voort uit hun bodemanalyses die aangeven dat sommige micronutriënten niet of nauwelijks plantbeschikbaar zijn.

De ondergrond speelt een grote rol in het leefbaar maken van onze stad. Kabels, leidingen funderingen, metro, trein, winkelcentra: allemaal dingen die we in de ondergrond stoppen om ons leven bovengronds te veraangenamen. Maar de ondergrond kent ook haar natuurlijke biologische systeem, zo belangrijk voor onze gezondheid dat we dat niet mogen verstoren. Veel inwoners van onze stad zijn zich niet bewust van de waarde van de ondergrond. Ondergrondspecialisten van gemeente Rotterdam proberen dat bewustzijn te creëren door de stad in te trekken met een tot Urban Underground Explorer omgebouwde afvalcontainer. Tijdens de zomermaanden reist de Urban Underground Explorer de stad rond en gedurende afgelopen jaren hebben we deze container neergezet bij wegopenbrekingen, op speelplaatsen en kinderboerderijen en ook tijdens grootschaige evenementen in de stad zoals de Wereldhavendagen.